People at Chợ Tốt #17: L&D là một hành trình sống, không chỉ là một job title

Ở đời có một cái nghề, người ta gọi là nghề… Eo-Èn-Đy. Halo mọi người, mình là Ngọc Thảo – hiện đang là Senior Learning & Development tại team OD – Chợ Tốt. Ở Chợ, mình hay được gọi vui là “Thalia Bình Dương” – phiên bản “độc lạ Bình Dương”.
TMI xíu: Ba mẹ từng định hướng mình theo sư phạm, mình thì… chạy dài vì nghĩ mình không hợp “nghề giáo”. Ai dè đi một vòng, cuối cùng vẫn quay về với nghề “giáo” – nhưng theo một cách rất khác ❤️

L&D - công việc của "giải đúng vấn đề - đúng lúc - bằng giải pháp học tập phù hợp nhất"

Thiệt lòng là… làm L&D ở Chợ không một ngày nào giống một ngày nào luôn. Làm L&D ở Chợ là combo: vừa hack, vừa xoay, vừa chill, vừa chiến.

Với mình, L&D ở Chợ không phải là “producer” sản xuất workshop hàng loạt, mà là partner cùng các team giải bài toán: “Giải đúng vấn đề – đúng lúc – bằng giải pháp học tập phù hợp nhất”.

Thách thức của nghề này là không phải lúc nào mọi người cũng gọi đúng “tên” vấn đề mình đang gặp. Nhiều khi nhu cầu được gửi đến dưới dạng: “Team cần một buổi training…”, nhưng phía sau là một bài toán rất khác. Và đôi khi, giải pháp không phải là workshop, mà là: “Thôi, dẹp workshop, mình giải bài theo cách khác hiệu quả hơn nha”. Cho nên việc đào sâu, hỏi kỹ, và tìm đúng gốc rễ trở nên cực kỳ quan trọng.

Dù là L&D duy nhất tại Chợ, nhưng mình không làm L&D một mình. Mình luôn có sự đồng hành của các anh/chị Leader, đồng nghiệp, và các team liên quan. Sự tin tưởng và hỗ trợ đó là trợ lực siêu to của mình trong hành trình “giải đề khó”.

L&D là đối tác đồng hành đề xuất giải pháp học tập thực sự vì "người dùng"

Điều mình thích nhất ở nghề L&D là không bị đóng khung. L&D với mình là một nghề vừa hack não, vừa đầy chất thơ: Mình được tò mò, được “quẹo lựa” các giải pháp, mix & match nhiều cách tiếp cận khác nhau.

Mỗi ngày đi làm là một lần mình phát hiện: “À, thì ra mình có thể làm được thêm cái này nữa nè.” Mình cũng muốn người học cảm được tinh thần đó: Ai cũng có thể phát triển, miễn là có: không gian, niềm tin,và người đồng hành phù hợp.

Giá trị User First là kim chỉ nam của mình mỗi ngày. Mỗi chương trình, với mình, là một “sản phẩm”, và người học chính là “người dùng”. Nhiệm vụ của mình là thiết kế trải nghiệm học sao cho FRUITies: hiểu tại sao mình cần học cái này, thấy rõ lợi ích với công việc và có không gian thực sự để thử – sai – sửa – làm lại.

Hành trình cùng Chợ “adapt” và “adopt” xu hướng công nghệ mới, với AI - User First là bộ đôi song hành

Bên cạnh thách thức của việc "giải bài toán năng lực nội bộ", cái khó không hề kém cạnh khác của công việc này là: Thị trường & xu hướng. Thế giới thay đổi nhanh, có những thứ tới… không kịp báo trước. AI (trí tuệ nhân tạo) là ví dụ rõ nhất: chỉ trong thời gian ngắn đã đi thẳng vào công việc & đời sống của mọi người, kéo theo sự thay đổi lớn về hành vi người học, cách tiếp cận nội dung, và kỳ vọng về hiệu quả.

Năm nay mình có cơ hội được nhảy vào “AI-world” cùng Chợ – đây là một trong những “lần đầu tiên” rất đặc biệt với mình. Từ lúc lên plan, chạy workshop, mời mentor, thiết kế lộ trình học 3 chặng,... mình được trải nghiệm đủ hết: từ hồi sinh AI agent lúc 3h sáng, prompt code xuyên đêm cùng anh Cê-Tê-Ô, đến lần đầu xây dựng được một “sản phẩm thật” từ A tới Á.

UAI Hackathon 2025 – “sân chơi” User-First with AI

Trong chuỗi Culture Project, UAI Hackathon 2025 với concept “User First with AI” là chiếc sân chơi để FRUITie áp dụng AI và User First mindset vào xây dựng sản phẩm & công việc hằng ngày, “học qua làm thật” thay vì chỉ nghe lý thuyết.

Mình lần đầu áp dụng mô hình experiential learning vào đào tạo đội ngũ. Trong vòng 1,5 tháng – từ lúc ra mắt đến ngày chung kết Hackathon: FRUITies được cung cấp đủ hệ sinh thái Mindset – Skillset – Toolset để thích ứng và vận dụng AI nhanh nhưng vẫn thực chất. Giai đoạn này mình đúng kiểu L&D all-in-one =))) May mắn là luôn có sự đồng hành của các anh/chị và chiếc team yêu dấu, nên mọi thứ từ kế hoạch đến triển khai đều dần thành hình và mang lại một trải nghiệm khá “đáng tiền” cho mọi người.

Kỷ niệm đáng nhớ trong đợt Hackathon 2025: Mình được empower ngay từ những bước đi đầu tiên đó là làm landing page, mặc dù đã có phương án triển khai nhưng để apply AI đúng tinh thần User-First with AI thì trong vòng một đêm, mình nhận được sự hỗ trợ từ anh CTO và prompt code nên ...tèn ten....chiếc web dành cho chương trình ra đời – hoàn toàn được prompt từ AI, trong khi trước đó mình không hề biết prompt code là gì. Mình là BTC nên… không được thi, nhưng lại được sống đúng vibe Hackathon: thử, sai, sửa, rồi có “sản phẩm” thật. Mọi người còn ghẹo mình là có “vibe” Frontend nữa chứ 😂

AI Chapter – giữ lửa sau Hackathon

AI Chapter là chuỗi practical sharing peer-to-peer sau Hackathon, với mục tiêu: tạo môi trường để các team tiếp tục apply AI vào công việc & sản phẩm, chia sẻ best practices đến các thành viên khác trong Chợ Tốt.

Với mình, học tập chỉ thực sự trở thành kỹ năng khi được lặp lại & thực hành liên tục. AI Chapter chính là không gian đó cho Fruities. Thời gian đầu còn hơi… trúc trắc, vì đây là format mới. Nhưng qua nhiều lần thử nghiệm giờ vàng học tập, nhận feedback & tinh chỉnh, đến hiện tại: các session đã “mướt mượt” hơn rất nhiều, AI Chapter trở thành hoạt động được mong chờ mỗi tháng.

Cho mình shoutout đến tất cả những người đã đóng góp vào AI Chapter – mình được làm việc với những con người vừa tử tế, vừa giỏi giang, và rất chịu chơi với AI.

Hành trình vừa qua, bài học sâu sắc nhất mình học được là User-First: “Hãy luôn đặt mình vào vị trí người tham gia”. Nếu mình không thiết kế trải nghiệm học tập một cách có chủ đích, người học sẽ rất dễ: thấy bối rối, không biết bắt đầu từ đâu, không hiểu rõ vì sao mình nên đầu tư thời gian & năng lượng. Giống như xây dựng sản phẩm vậy – trải nghiệm học tập cũng cần được thiết kế dựa trên hành vi và nhu cầu thật sự của người dùng.

Những tố chất cần có của người làm L&D

Mình xin phép trả lời từ góc nhìn rất cá nhân thôi, không đại diện cho tất cả anh chị em L&D đâu. Nhưng nếu nói về những đặc điểm/ tính cách mà mình tin là quan trọng, chắc là:
- Tò mò có hệ thống: Nếu không tò mò thì khó đi tới được cái “why cuối cùng” phía sau mỗi vấn đề. Nhưng tò mò với mình không phải hỏi cho nhiều, mà là biết hỏi đúng câu, đúng người, đúng thời điểm để không bị loãng và vẫn giữ được trọng tâm.
- Tư duy phân tích & “mò ra” được data: Không dừng lại ở con số bề mặt, mà đọc được “data phía sau data” từ survey, KPI, feedback… để ít nhất trả lời được ba câu hỏi bằng số liệu: Ai đang cần học, cần học cái gì và sau khi học, điều gì thực sự thay đổi.
- Khả năng “connecting the dots”: Nhìn được bức tranh chung giữa nhu cầu business – insight người học – dữ liệu – văn hoá – nguồn lực, rồi từ đó chọn ra giải pháp phù hợp (và đôi khi, giải pháp không phải là một workshop mới). Đồng thời, kết nối được những con người trong tổ chức để hình thành một mạng lưới “talent help talent” vận hành tự nhiên và hiệu quả hơn.
- Lắng nghe, đồng cảm & kiên nhẫn học hỏi: Hiểu cái khó, cái kẹt và áp lực của cả người học lẫn người “giao đề”, chấp nhận L&D là một nghề “chậm ra quả”, và giữ cho mình mindset “mình vẫn đang học” để không bị tụt lại phía sau so với business và thế giới bên ngoài.

Làm về "phát triển" con người, bản thân phải là những "người học" đầu tiên

Với mình, học và làm trong L&D là một hành trình sống, không phải chỉ là một job title. Mình thường rèn luyện chuyên môn theo hai chiều:

Với chiều ngang: Mở rộng hiểu biết ở nhiều khía cạnh, các mảng khác nhau trong L&D (TNA, thiết kế chương trình, đánh giá hiệu quả…), các mảng trong ngành mình đang làm (product, data, tech, business…) để khi nói chuyện với các team, mình không chỉ đứng ở góc độ “người làm training”, mà thực sự là một partner hiểu business.

Còn chiều dọc: Đào sâu những thứ mình đã học, không chỉ đọc tài liệu xong để đó, mà tìm cách chuyển hoá vào công việc: thử nghiệm format mới, cách đo lường mới, cách dùng AI mới…

Mình tự hào chia sẻ rằng mình là một lifelong learner – mình học bằng cách làm, và làm bằng cách học. Trong mắt mình, mọi trải nghiệm – cả thuận lợi lẫn “quê độ” – đều là chất liệu học tập. Quan trọng là sau mỗi lần như vậy, mình rút ra được một điều gì đó để lần sau làm tốt hơn một chút.

Những năm tháng đi cùng Chợ là một hành trình rất nhiều “vị” – và mỗi “vị” đều là một cú level-up của bản thân

Lần đầu làm L&D ở một công ty Tech: Trước đây mình làm L&D nhưng không phải trong môi trường công nghệ. Khi vào Chợ, mọi thứ rất khác từ cách vận hành, tốc độ, dữ liệu, cách ra quyết định… Mình học được rất nhiều từ các anh/chị và đồng nghiệp qua từng project. Tưởng công ty Tech là khô khan, ai dè ở Chợ muốn gì cũng có, muốn logic có logic, muốn tình cảm có tình cảm.

Lần đầu có một chiếc team “siu cute”: Mình hay đùa mình là “team Eo-Èn-Đy – một mình toy”, nhưng thật sự phía sau là một chiếc team siêu đáng yêu và siêu hợp. Mọi người support lẫn nhau rất nhiều. Nếu không có sự ủng hộ của team và các anh/chị ở Chợ, chắc nhiều kết quả sẽ khó được “hịn mịn” như hiện tại.

Lần đầu được trao những cơ hội & dự án lớn: Mình được thử làm những thứ trước giờ chưa từng nghĩ sẽ chạm tới như xây dựng chương trình từ A-Z, thiết kế lộ trình học không theo khuôn mẫu nào, chạy Hackathon, … Mỗi cơ hội là một lần mình khám phá thêm về tiềm năng của bản thân – và nhận ra là mình còn có thể “lớn” thêm nữa nếu dám thử.

Cảm ơn nhà Chợ đã luôn tạo điều kiện, ưu tiên và đặt phát triển nhân viên như một trong những giá trị cốt lõi. Nhờ vậy, hành trình của mình mới thật nhiều sắc màu đến vậy ❤️